Biała wstążka

Spread the love

W życiu społecznym równość bardzo trudno osiągnąć, w relacjach międzyludzkich nie obowiązują nas bowiem równania matematyczne. 2+3=5 to niepodważalne twierdzenie wedle Kartezjusza. Problem w tym, że na to nie działa gdy tworzymy społeczeństwa i nasze wzajemne relacje.

W XIX wieku sufrażystki wyszły na ulicę i zaczęły długą, bolesną walkę o równouprawnienia dla kobiet. Była to walka nie tylko o uznanie podmiotowości kobiet, ale również o świadomość mężczyzn, o ich wrażliwość i samoświadomość kim są dla swoich sióstr, matek, żon, znajomych, czy partnerek. Już w XIX wieku pojawili się sufrażyści, którzy razem z kobietami szli ramię w ramię by wspierać je w trudnej drodze do równości, uznając ich podmiotowość i wartość. Wiek XX pełen jest przełomów i rozwoju społecznej idei równości. W tym kontekście 1991 rok jest symptomatyczny. W Kanadzie panowie zaczęli nosić białą wstążkę symbolizując ich deklarację, że nigdy nie będą stosować przemocy wobec kobiet. To potężna deklaracja równości i szacunku, wsparcia tak długo trwającej już walki kobiet.

W życiu społecznym nie ma prostych równań matematycznych. Do relacji społecznych dochodzą uprzedzenia, różnego rodzaju animozje, emocje, stereotypy, przesądy, czy tak zwana tradycja niosąca nie zawsze to, co dobre i szlachetne. Bardzo trudno jest nam się dogadać, zrozumieć drugiego człowieka. Trudno jest też mówić o równości, gdy kobiety mniej zarabiają w stosunku do mężczyzn, ciągle ponoszą ekonomiczną karę za macierzyństwo, czy ciągle to na ich głowach spoczywają obowiązki domowe. Nie jest łatwo uzyskać symetrię, jak wymierzyć kto ile zrobił, kto co czuje, kto jak się odnajduje w danej sytuacji. Dlatego by w przestrzeni społecznej mogła rozwijać się różność potrzebna jest nam wrażliwość. Feministki potrzebują nie tylko współpracy sióstr, ale potrzebują braci.

Biała wstążka jest jak biała karta, niezapisana, czysta. To oddawanie pola, ustępowanie, zapraszanie, by druga osoba zapisała swoje znaki, symbole i potrzeby. Biel oznacza możliwości. Dzielenie się z drugim człowiekiem przestrzenią, dawanie mu szansy by wyraził siebie. W 1991 roku w Kanadzie, panowie zakładający po raz pierwszy białe wstążki deklarowali niekrzywdzenie, niestosowanie przemocy, tym samym dając możliwości na rozwój marginalizowanym, uciskanym kobietom. To bardzo ważna deklaracja. Nie tylko w życiu prywatnym, ale również publicznym.

Przemoc wobec kobiet ma bardzo szerokie spektrum od fizycznego, gwałtu, mobbingu, molestowania, po symboliczną i ekonomiczną, za każdym razem jest odebraniem jej podmiotowości, szansy na normalne funkcjonowanie i rozwój. Przemoc za każdym razem staje się też zabijaniem potencjalnych zdolności jakie kobiety mogą oferować całemu społeczeństwu. W ten sposób tracą kobiety, tak samo jak i tracimy my wszyscy. To nie jest proste równanie. Przemoc wobec matki, może wpłynąć na jej dzieci, odebrać im szanse na równy rozwój. Przemoc wobec żony może odebrać szczęście nie tylko tej jednej rodzinie, ale może wpłynąć na inne rodziny, zakładane przez dzieci wyrosłe w przemocowych małżeństwach swoich rodziców. Przemoc rodzi przemoc. Dlatego zatrzymanie przemocy jest ogromną szansą, na budowanie raz jeszcze nowych relacji, to oddech, który pozwala rozwijać się w nieoczekiwanym, kreatywnym kierunku.

Biała wstążka, jest jak biała niezapisana tablica. Tutaj wszystko może się zdarzyć. Spotkanie, relacja, przyjaźń, kooperacja, wzajemność, pomoc. To gest otwarcia.
Tekst dr hab. Joanna Hańderek, prof. UJ

Dr hab. Joanna Hańderek, prof. UJ .

dr hab. Joanna Hańderek, prof. UJ,  wykładowczyni w Instytucie Filozofii UJ. Zajmuje się filozofią kultury i filozofią współczesności. Od 2013 roku organizuje cykl wykładów i spotkań poświęconych różnym formom dyskryminacji społecznych „Kultura wykluczenia?”. Współredaktorka kwartalnika popularnonaukowego „Racje”, członkini Towarzystwa Humanistycznego, Akademickiego Stowarzyszenia przeciwko Myślistwu Rekreacyjnemu, Kongresu Świeckości, członkini rady głównej Kongresu Kobiet. Z kotką na kolanach pisze filozoficznego bloga https://handerekjoanna.wordpress.com