Dziennikarskie dziś i jutro
Relacja ze spotkania rozpowszechniającego projekt iStream – 17 czerwca 2025, Kraków
We wtorkowe popołudnie, 17 czerwca 2025 roku, w sali konferencyjnej Uniwersytetu Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie (dawniej Uniwersytet Pedagogiczny) odbyło się spotkanie poświęcone międzynarodowemu projektowi edukacyjnemu iStream. Wydarzenie zgromadziło osoby zainteresowane współczesnym dziennikarstwem, technologiami immersyjnymi oraz edukacją medialną.
Spotkanie rozpoczęło się od osobistego wystąpienia studentki drugiego roku dziennikarstwa, Natalii Juszczyk, która opowiedziała o swojej fascynacji tematyką dziennikarstwa immersyjnego. Zaznaczyła, że technologie takie jak VR (Virtual Reality – rzeczywistość wirtualna, czyli komputerowo generowane środowisko, w którym użytkowniczka lub użytkownik może się zanurzyć i wchodzić w interakcje za pomocą specjalnych urządzeń, np. gogli VR), AR (Augmented Reality – rzeczywistość rozszerzona, czyli technologia nakładająca cyfrowe informacje: obrazy, dźwięki, tekst na rzeczywisty świat widziany np. przez kamerę smartfona) czy wideo 360 stopni nie tylko otwierają nowe możliwości narracyjne, ale również zmieniają sposób myślenia o relacji między dziennikarką a odbiorczynią czy odbiorcą. Jej słowa były żywym świadectwem tego, jak istotne i aktualne staje się dzisiaj tworzenie nowoczesnych programów kształcenia w tym obszarze.
Spotkanie odbyło się pod czujnym okiem dr. hab. Krzysztofa Gruby, dyrektora Instytutu Dziennikarstwa i Stosunków Międzynarodowych, profesora Uniwersytetu Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie, wieloletniego dziennikarza, redaktora i tłumacza, a także członka Rady Programowej TVP Kraków.
Następnie głos zabrała dr Monika Noviello, jedna z koordynatorek projektu, która przedstawiła ogólne założenia i strukturę przedsięwzięcia: – Projekt iStream realizowany jest w ramach programu Erasmus+ jako partnerstwo współpracy w sektorze szkolnictwa wyższego. Jego głównym zamierzeniem jest wypełnienie luk kompetencyjnych, zwłaszcza w zakresie korzystania z technologii immersyjnych w sektorze mediów, dziennikarstwa i komunikacji.
Zwróciła również uwagę na międzynarodowy charakter projektu, którego liderem jest Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie, a partnerami są: Uniwersytet w Nikozji (Cypr), Politechnika Marche w Ankonie (Włochy), InfinitivityDesign Labs (Cypr) oraz LearnNaval (Włochy). Jak zaznaczyła, projekt potrwa do września 2026 roku, co pozwoli na rzetelne opracowanie programu studiów i materiałów dydaktycznych.
O szczegółowych celach projektu mówił dr Paweł Ostachowski zwracając uwagę na trzy kluczowe obszary działań: – Naszym głównym celem jest poprawa programów nauczania w szkolnictwie wyższym, tak by odpowiadały na realne potrzeby rynku pracy i pozwalały na wykorzystanie nowoczesnych technologii. Chcemy także podnieść kompetencje nauczycieli akademickich oraz zwiększyć świadomość na temat możliwości, jakie dają technologie immersyjne. To nie tylko przyszłość, to teraźniejszość mediów.
Dr Ostachowski podkreślił, że przygotowywany program studiów będzie miał charakter interdyscyplinarny i elastyczny, tak by mógł być wdrażany w różnych krajach i uczelniach z uwzględnieniem lokalnych uwarunkowań.
Zespół projektowy zaprezentował dotychczasowe etapy pracy: od spotkania otwierającego we włoskiej Ankonie w styczniu 2025 roku, poprzez opracowanie wielojęzycznego dokumentu „Ram kompetencyjnych dla absolwentów dziennikarstwa immersyjnego”, aż po bieżące działania związane z konstruowaniem programu studiów. Dokument ten uwzględnia nie tylko aspekty technologiczne, ale również psychologiczne, społeczne, prawne i etyczne.
W dalszej części spotkania omówiono strukturę planowanego programu studiów. Ma on obejmować dwa semestry (60 ECTS), zróżnicowane formy zajęć: wykłady, ćwiczenia, warsztaty, a proponowane przedmioty to m.in.: Opowiadanie cyfrowe, Psychologia immersji, Projektowanie UX, Produkcja wideo 360°, Bezpieczeństwo danych, Storytelling immersyjny i analiza odbiorców. Program studiów kończy tzw. projekt końcowy (capstone) – podsumowujący zdobyte umiejętności i wiedzę.
Jak zaznaczyła ponownie dr Monika Noviello: – Dziennikarstwo immersyjne wymaga nie tylko nowego zestawu umiejętności, ale i nowego myślenia. Dlatego opracowaliśmy również profil absolwenta dziennikarza immersyjnego, który powinien być nie tylko technicznie biegły, ale i świadomy etycznie, społecznie oraz otwarty na zmiany i przyszłe wyzwania.
Uczestnicy spotkania mieli możliwość zapoznania się z dokumentem ram kompetencyjnych oraz propozycją kursów. Organizatorzy zachęcali do dzielenia się uwagami i sugestiami, które mogą pomóc w dopracowaniu finalnego programu. Podkreślono, że konsultacje trwają równolegle w krajach partnerskich – tego samego dnia odbywało się również spotkanie projektowe na Cyprze.
Na zakończenie zaproszono wszystkich uczestników spotkania do dalszego śledzenia działań projektu za pośrednictwem strony internetowej i mediów społecznościowych:
Po spotkaniu odbyło się także wyjątkowe wydarzenie artystyczne. Przedstawienie przygotowane przez Dziennikarskie Koło Naukowe UKEN oraz Grupę Teatralną Anima, działających przy Instytucie Dziennikarstwa i Stosunków Międzynarodowych UKEN. Studentki i studenci zaprezentowali spektakl teatralny pt. „Wesele”, będący efektem kilkumiesięcznej pracy pod opieką wybitnej aktorki Małgorzaty Krzysicy. Przedstawienie było dowodem pasji i zaangażowania studentów kierunku dziennikarstwo, których działania i inicjatywy są objęte patronatem JM Piotra Borka, Rektora Uniwersytetu Komisji Edukacji Narodowej. Młodzi artyści przedstawili wyjątkową i niezwykle interesującą interpretację sztuki Wyspiańskiego. Występ był nie tylko dopracowany warsztatowo, ale również nasycony duchem teatru klasycznego – wyraźnie wyczuwalny był wpływ tradycji Teatru Starego i metodyki pracy przekazywanej przez doświadczonych pedagogów.
Dziennikarstwo od zawsze pełniło istotną rolę w życiu społecznym. Współczesny świat – dynamicznie zmieniający się w wymiarze politycznym, społecznym i klimatycznym, stawia przed dziennikarkami i dziennikarzami nowe wyzwania. W dobie niezwykle szybkiego rozwoju technologii kluczowe staje się nie tylko opanowanie nowych form przekazu, ale przede wszystkim dbałość o wiarygodność i prawdziwość informacji. To coraz trudniejsze zadanie, ale zarazem niezbędne dla zachowania zaufania społecznego, szczególnie w świecie, w którym każda osoba, niezależnie od tożsamości czy sposobu ekspresji, ma prawo do sprawdzonych informacji.
Jak pisał Wyspiański w „Weselu”: – Miałeś, chamie, złoty róg… został ci się jeno sznur. Niech ten cytat będzie symbolicznym przypomnieniem o odpowiedzialności – także tej dziennikarskiej. Bo choć technologie zmieniają formę opowieści, sens pozostaje ten sam: dotknąć prawdy.
Tekst, fot. Janusz Bończak
